بررسی تطبیقی عناصر فرهنگ عامه در آثار سعدی و دیوان متنبی

فرهنگ عامّه با عناصر متعدّد خود، با زندگی و فرهنگ عمومی بشر امتزاجی ناگسستنی دارد. شاعران و نویسندگان بزرگ به شکل های مختلف، آگاهانه و ناآگاهانه، از عناصر فرهنگ عامّه برای تصویرآفرینی و یا انتقال اندیشه ها و اهداف خود به خوانندگان بهره می گیرند. در این میان هنرمندانی که از پایگاه مردمی بالاتری برخوردار باشند، بازتاب فرهنگ عامّه در آثارشان به مراتب قوی تر از شاعران و نویسندگان دیگر خواهد بود. پاره ای از باورهای پیشینیان که امروز در نگاه ما خرافه می نماید، در نگاه خودشان در شمار علوم یقینی بوده است؛ هم چنین، برخی از عقاید با وجود حقیقی بودن، به شکل خرافی ارائه شده اند یا پیرامون آن ها آداب و رسوم و باورهای خرافی شکل گرفته است. سعدی و متنبّی به عنوان دو شاعر بزرگ فارسی و عربی که آثار و اشعارشان در میان اقشار مختلف جامعه فارسی زبان و عرب زبان رواج دارد، از فرهنگ عامّه به شکل بسیار خلاقانه بهره برده اند. زمینه فرهنگی مشترک و نیز نفوذ اشعار متنبّی سبب شده است بسیاری از این عناصر در آثار دو هنرمند مشترک باشد. این پایان نامه که با روش کتابخانه ای اطّلاعات را فراهم کرده و پس از تحلیل محتوای اطّلاعات، آن ها را به شکل توصیفی - تحلیلی ارائه کرده است، به بررسی تطبیقی عناصر فرهنگ عامّه در آثار سعدی و متنبّی پرداخته است. بر اساس یافته های این پژوهش سعدی به مراتب در بهره گیری از فرهنگ عامّه غنی تر و قوی تر از متنبّی است.